Bohaterowie, Tom i Huck, autorzy wielu figli, odbiegający od ideału grzecznego chłopca, w mrocznej scenerii cmentarza przypadkowo stają się świadkami zabójstwa. Za sprawą Tomka winowajca zbrodni, Indianin Joe, zostaje oskarżony i staje przed sądem. Po udanej ucieczce, wiedziony pragnieniem zemsty, rusza śladem chłopca. W pełnej humoru, ale i trafnych obserwacji powieści Twain zawarł wiele elementów z własnego dzieciństwa. Chociaż postać Tomka pojawi się jeszcze w utworach „Tomek Sawyer detektywem” (1878) oraz „Tomek na obczyźnie” (1894), właściwą kontynuacją powieści będą „Przygody Hucka” (1885), w których akcja z małego miasteczka przeniesie się na wody Missisipi. Jak zwykle u Twaina – humor, fantazja i kpina.